การศึกษา

สรุปบทที่ 2  ปรัชญาการศึกษา

           
          ปรัชญาเป็นวิชาที่มุ่งศึกษาค้นคว้าหาความจริง  อันเป็นที่สุดเป็นการศึกษาว่า อะไรคือของจริงแท้    ปรัชญาจะมีความหมายแตกต่างกันออกไปตามสํานักและทัศนะ แต่มีลักษณะร่วม  คือ   เป็นการมุ่งแสวงหาความจริงอันเป็นที่สุด (ultimate reality)เพื่ออธิบายปรากฏการณ์ต่าง ๆ   มีศัพท์เฉพาะศาสตร์ที่ใช้สื่อความหมาย ระหว่างกันเป็นการเฉพาะ  มีขอบเขต  4  แขนง คือ  อภิปรัชญา (metaphysics)เป็นปรัชญาที่มุ่งศึกษาและค้นหาเกี่ยวกับภาวะความจริง สูงสุด เป็นความจริงพื้นฐานขั้นสุดท้าย หรือเรียกว่า “ความจริงอันติมะ”  ญาณวิทยา (epistemology)  มุ่งศึกษาที่จะวิเคราะห์หลักหรือทฤษฎีแห่งความรู้ที่มีความสำคัญต่อปรัชญาการศึกษา จะต้องจัดการศึกษาเพื่อให้ผู้เรียนฝึกฝนและค้นหาความรู้และความจริง เกี่ยวกับโลกและชีวิต คุณวิทยา (axiology) ปรัชญาแขนงที่มุ่งวิเคราะห์คุณค่าหรือค่านิยมซึ่งเกี่ยวกับความดี และความงาม  และตรรกวิทยา (logic)ปรัชญาโดยทั่วไปใช้วิธีทางตรรกวิทยา ในการศึกษาค้นคว้าหาความจริง  เป็นการใช้ความคิดอย่างเป็นระบบในการพิสูจน์หาความจริง ตามหลักเหตุผล
         
         ปรัชญาการศึกษา เป็นการแสวงหาความ เข้าใจเรื่องการศึกษาแล้วตีความเป็นความคิดรวบยอด จะนำไปสู่การปฏบัติที่เป็นระบบของการศึกษา  ดังนั้น  ปรัชญาและการศึกษา มีจุดร่วมกัน คือ การกําหนดคุณค่าและรู้จักชีวิตของมนุษย์ ความสัมพันธ์ ระหว่างปรัชญากับการศึกษาว่ามี อยู่  3  ลักษณะ

   1. ปรัชญาเสนอเป้าหมายของการศึกษา ว่าการศึกษาควรเป็นไปเพื่ออะไร
   2.  ปรัชญาวิพากษ์และวิเคราะห์การศึกษา วิพากษ์และวิเคราะห์ สาระและปัญหาของการศึกษา
   3.  เชื่อมโยงศาสตร์ทั้งหลายเกี่ยวกับการศึกษาให้กลมกลืนเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน ใช้เป็นแนวทางในการจัดการศึกษา
            การศึกษาของไทยได้อาศัยปรัชญาตะวันตกมาประยุกต์ใช้ และพุทธปรัชญาได้นำหลักการของศาสนาพุทธมาประยุกต์ใช้